Vitamin D (hay còn gọi là Canxi hay calciferol) gồm một nhóm secosteroid tan trong chất béo và chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong các thức ăn tự nhiên. Vitamin D có thể bổ sung một cách tự nhiên qua ăn uống hoặc tắm nắng. Với sự tiến bộ của khoa học, con người có thể bổ sung vitamin D bằng thuốc hoặc thực phẩm chức năng. Tuy nhiên, để biết cơ thể cần bao nhiêu vitamin D để nạp lượng vừa đủ thì vẫn cần xét nghiệm vitamin D định kì.
Vai trò của vitamin d với cơ thể con người
Vitamin D cần thiết trong nhiều quá trình phát triển và trao đổi chất của con người, điển hình như:
- Hình thành hệ xương: Vitamin D giúp tăng chuyển hóa chất vô cơ (chủ yếu là Ca và P) và tăng tái hấp thu canxi ở thận bằng việc tham gia vào quá trình canxi hóa sụn tăng trưởng, Hạn chế các triệu chứng viêm, sưng trên cơ thể
- Tăng hấp thu canxi và phospho tại đường tiêu hoá: làm tăng hấp thu 2 chất này ở ruột, cân bằng nội mô của Ca và P trong cơ thể
- Điều hòa quá trình hình thành, hấp thụ và duy trì sự ổn định nồng độ Ca và P trong máu: Khi thiếu vitamin D, ruột không hấp thụ đủ phốt pho và canxi, ảnh hưởng đến nồng độ canxi máu, khi đó, để ổn định nồng độ canxi trong máu thì cơ thể sẽ tự điều tiết canxi từ xương ra
- Phân chia tế bào, bài tiết và chuyển hoá các hormone (hormon tuyến cận giáp (PTH) và insulin)
- Biệt hoá của một số tế bào ung thư như ung thư xương, ung thư da và ung thư vú.
Có thể thấy, Vitamin D có vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe con người, ở bất cứ lứa tuổi nào. Tuy nhiên, ở Việt Nam, nhiều người vẫn chưa có ý thức về việc cân bằng và duy trì lượng Vitamin D cần thiết cho cơ thể.
Theo các chuyên gia, thiếu hụt vitamin D trong thời gian dài sẽ có hại cho cơ thể con người, để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng.
Đối với trẻ em dưới 2 tuổi: Thiếu Vitamin D sẽ dẫn đến suy yếu, còi xương, mọc răng chậm, xương trơ thường mềm và cong, chân vòng kiềng,…
Đối với người trưởng thành: Thiếu Vitamin D sẽ dẫn tình trạng nhuyễn xương, sự mất khoáng ở xương, biểu hiện bằng đau cơ và xương, tiến triển rất nhanh, cản trở việc đi lại.
Với người lớn tuổi: Các tình trạng như loãng xương, nguy cơ về tim mạch, suy giảm nhận thức sẽ xuất hiện khi thiếu vitamin D
Thừa Vitamin D cũng rất có hại cho sức khỏe. Đầu tiên phải kể đến cường vitamin D – xảy ra khi sử dụng vitamin D liều cao kéo dài dẫn đến nhiễm độc. Thừa vitamin D làm tăng canxi huyết, khiến người bệnh đau đầu, chóng mặt, chán ăn, khô miệng, chuột rút, táo bón, buồn nôn, đau cơ, đau xương, gây tổn thương thận, loạn nhịp tim, tăng huyết áp, trẻ bị châm lớn, dị tật bào thai, khó thở, co giật, giảm khả năng tình dục, gây ra các biến chứng ở mắt.
Thông thường, muốn biết có thiếu/thừa vitamin D hay không, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh làm xét nghiệm máu để đánh giá nồng độ vitamin D. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng thông qua xác định nồng độ vitamin D trong máu, từ đó, đề xuất chế độ dinh dưỡng và các thuốc điều trị cần thiết để cải thiện sức khỏe cho người bệnh.
Mức vitamin d bình thường là bao nhiêu?
Nhu cầu vitamin của mỗi người là khác nhau. Vì thế, cần xác định mức độ vitamin D cần bổ sung thông qua xét nghiệm là điều cần thiết. Chiếu theo thực trạng thiếu hụt vitamin D của người Việt Nam trong vài năm trở lại đây, kết hợp với khuyến nghị của Viện nghiên cứu Y học Hoa Kỳ (IOM, 2011) về nhu cầu tối thiểu về vitamin D, Viện Dinh Dưỡng quốc gia đã đưa ra nhu cầu khuyến nghị vitamin D bình thường như sau:
- Trẻ em và trẻ vị thành niên: 5 mcg/ngày
- Người lớn từ 19-50 tuổi: 5 mcg/ngày
- Người lớn từ 51-60 tuổi: 10 mcg/ngày
- Người lớn từ >60 tuổi: 15 mcg/ngày
- Phụ nữ có thai hoặc cho con bú: 5mcg/ngày
Các cách bổ sung vitamin d cho cơ thể
Để bổ sung đầy đủ vitamin D cho cơ thể, mỗi người có thể thực hiện theo 3 cách sau:
- Chế độ ăn uống khoa học: Lên thực đơn kết hợp đầy đủ, đa dạng thực phẩm dinh dưỡng để hấp thụ được vitamin D một cách tốt nhất. Một số thực phẩm nhiều vitamin D được khuyến nghị như sữa, bánh quy, dầu ăn, bột dinh dưỡng cho trẻ em, tôm, cá, cua, một số chế phẩm từ sữa như pho-mát hay sữa chua,… lòng đỏ trứng hay gan, ngũ cốc,…
- Tắm nắng cung cấp 90-95% vitamin D cho cơ thể một cách tự nhiên mà miễn phí. Thời gian tắm nắng từ 15-20 phút vào buổi sáng sớm. Khuyến khích tắm nắng trước 8 giờ sáng hoặc sau 4-5 giờ chiều.
- Sử dụng Vitamin D theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
Thông qua bài viết trên của Nhà Thuốc SUMO có thể thấy được rằng, để đảm bảo cho cơ thể có đầy đủ vitamin D cũng như dưỡng chất cần thiết, bạn cần phải xét nghiệm vitamin D định kì để có kế hoạch bổ sung hoặc hạn chế vitamin D. Đây là một bước quan trọng giúp cơ thể khỏe mạnh mà mọi người không thể bỏ qua